Voorwoord door Renée van Marissing
Hoe schrijf je over klank? Dat was een van de vragen waar een groep cultuurjournalisten en schrijvers zich drie weekenden over gebogen heeft. Maar al snel werd duidelijk dat voorafgaand aan hoe over klank te schrijven een andere vraag lag: Wat is klank?
Die vraag blijkt niet eenduidig te beantwoorden, wat voor dit schrijflab eigenlijk wel goed uitkwam. Een ander aspect dat we tijdens Klank&Komma hebben belicht is wat voor plek de schrijver zichzelf kan geven in een tekst. Want behalve auteur ben je ook luisteraar, pleitbezorger, denker en (in)voelend mens. In het eerste weekend hebben we in de studio van Het Concreet in Tilburg geluisterd naar een improvisatiesessie met tape als instrument. Daarnaast hebben de deelnemers veel geschreven, onder andere naar aanleiding van Cornelius Cardews partituur ‘Treatise’ en teksten van Joe Brainard. Het tweede weekend bezochten we November Music en Willem Twee Studios in ’s-Hertogenbosch en het derde weekend waren we in Eindhoven te gast bij het Paviljoen Ongehoorde Muziek van Bart van Dongen en liepen we door Het Klankenbos in het Belgische Pelt. We hebben veel geluisterd, geschreven en met elkaar gepraat, stellend, bevragend, onderzoekend.
De resultaten van deze weekenden zijn hier te lezen. Alle zeven schrijvers hebben een kort, persoonlijk essay geschreven die gezamenlijk een mooie staalkaart geven van de eerste editie van Klank&Komma.
Klik hier om de essays terug te lezen op de website van Gonzo(circus)
Miriam Rasch is filosoof en essayist en publiceert onder meer bij NRC en Revisor. Ze is redactielid en mentor bij De Nieuwe Garde, een mentor-mentee-traject voor essayisten waarvan Domein voor Kunstkritiek aanjager is. Sinds 2020 is Miriam onderzoekscoördinator aan de Willem de Koning Academie, eerder werkte zij bij het Institute of Network Cultures. Voor het lab Klank&Komma stelt zij zichzelf de vraag hoe te schrijven over luisteren – en aanverwanten zoals geluid, muziek, stilte, de stem of het zwijgen van de ander – die ook recht doet aan een ethiek van het luisteren?
Justin Scholtze studeerde cultuur- en literatuurwetenschap en schrijft voor Gonzo (circus). Binnen het Klank&Komma lab hoopt hij meer aanvliegroutes te leren kennen om te schrijven over meer abstracte vormen van muziek. Daarnaast wil hij zijn schrijfstem verder ontwikkelen, weg van het wetenschappelijke en meer richting de essayistiek.
Arthur Kok is filosoof, onderzoeker, cultureel ondernemer en docent aan de Fontys Academy for the Creative Economy. Hij wil in het schrijflab het academische taalgebruik loslaten en de speelsheid in zijn schrijven terugvinden ten opzichte van hedendaagse muziek, zoals hij die toonde ten tijde van Dance&Dare, een andere cursusreeks van het Domein voor Kunstkritiek over met durf schrijven over hedendaagse dans.
Christine Geense studeerde Writing for Performance aan de HKU en is schrijver van toneel, hoorspel, essays en songs. Eerder volgde zij een Domeinmasterclass essayistiek o.l.v. Miriam Rasch. In het schrijflab Klank&Komma hoopt zij anders te leren luisteren naar klank en het literaire/verhalende in haar eigen schrijven meer los te kunnen laten.
Klank&Komma was een zesdaags schrijflab in oktober en november 2022 waarin cultuurjournalisten, essayisten en creative writers onder leiding van auteur en audioregisseur Renée van Marissing op zoek gingen naar hun eigen schrijfstem in een kritiek van klank. Klank – niet per se muziek – die kleuren, vormen, texturen, ideeën en gevoelens kan aannemen. De ervaring van klank is extreem persoonlijk: klank vertelt je niet waar het over gaat, waar je aan moet denken of wat je moet voelen. Alles mag. Klank wil niets van de luisteraar, maar kan alles worden. Hoe schrijf je dan over klank? In Klank&Komma onderzochten we deze vraag door te luisteren naar uiteenlopende klankwerelden tijdens concerten en werksessies, door te luisteren, schrijven en lezen onder leiding van Renée van Marissing (shortlist Libris Literatuurprijs 2022). In zes dagen – drie weekenden – werkten zeven schrijvers toe naar persoonlijke essays die dit nog onbeschreven terrein verkennen. De resultaten werden in de papieren editie van Gonzo (circus) gepubliceerd.
CONTACT
Mathijn den Duijf
Artistic director
Mathijs Leeuwis
Artistic director
Anneroos Goosen
Business director
NEWSLETTER
PRESS
WEBSITE
Janine Hendriks (Kaftwerk) created the visuals for this website
Webdesign by Remco van Dun